Πολλοί (για να μην πω οι περισσότεροι) ακόμα σήμερα, στον 21ο αιώνα, ερμηνεύουν τον κόσμο με τα εργαλεία του προηγούμενου αιώνα, με όρους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και με όρους του “Ψυχρού Πολέμου” που ακολούθησε, στην Ελλάδα δε, με όρους του εμφυλίου πολέμου, της αιματηρής εκείνης περιόδου 1946 – 1949. Ναι, ακόμα σήμερα το κάνουν αυτό, 70 χρόνια μετά… Σα να κόλλησε το ρολόι σε μια χαμένη ευκαιρία για να γίνει εξουσία η αριστερά… είναι κάτι σαν απωθημένο, κάτι σαν τον καψούρη που γίνεται γεροντοπαλίκαρο γιατί τον απέρριψε η πρώτη του αγάπη…
Αυτό φέρνει, πράγματι, μια μαζική κατάθλιψη…
Ερμηνεύουν – θέλω να πω – τον κόσμο με όρους όπως “δεξιά”, “ακροδεξιά” και “κεντροδεξιά” ή “αριστερά”, “ακροαριστερά” και “κεντροαριστερά”.
Αυτοί είναι οι πολιτικοί όροι, δεν είναι όμως οι μόνοι, υπάρχουν και οι θρησκευτικοί όροι:
Οι ισλαμιστές αποκαλούν “απίστους” όλους όσους δεν προσκυνούν τον Μωάμεθ.
Οι χριστιανοί λένε “άθεους” όλους όσους δεν προσκυνούν τον Χριστό.
Tale quale, ιταλιστί, talis qualis, λατινιστί. Οι δυο τους δεν διαφέρουν καθόλου. Συνεργάστηκαν άλλωστε στην πυρπόληση των αρχαίων βιβλιοθηκών για να θάψουν την αρχαία πανεπιστημονική γνώση. Μόνο στην Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας υπολογίζεται ότι υπήρχαν 700.000 βιβλία 2.000 αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων!
Όταν λέω “ερμηνεύουν τον κόσμο”, εννοώ ότι ερμηνεύουν τα λόγια που ακούνε, τις εικόνες που βλέπουν και τα κείμενα που διαβάζουν, καθημερινά, το τονίζω, γιατί αυτό διέπει την καθημερινότητά μας, δεν είναι “εκεί πάνω”, αλλά εδώ κάτω, δίπλα μας, μέσα στα σπίτια μας…
Κι όταν λέω “εργαλεία” που χρησιμοποιούν για να ερμηνεύσουν τον κόσμο, εννοώ τις ετικέτες που κολλάνε στο κούτελο του καθενός, όποιος κι αν είναι αυτός. Είναι η πρώτη κίνηση του μυαλού: Να κατατάξουν τον συνομιλητή τους ή τον δημοσιογράφο ή τον συγγραφέα ή τον φιλόσοφο ή τον πολιτικό, κυρίως αυτόν, να τον ταξινομήσουν σε μία κατηγορία, αφού μόνο έτσι γίνονται χρήσιμα τα “εργαλεία” τους.
Πρόκειται φυσικά για την απαίσια μέθοδο του μυθικού Προκρούστη: Να φέρνουν στα άθλια μέτρα τους ακόμα και τα εξαίσια…
Αν οι άνθρωποι αποτύχουν να κατατάξουν τον συνομιλητή τους κάπου, αν ο ενάρετος βίος και η πολιτεία του “αντιπάλου” δεν το επιτρέπει, τότε αρχίζει να εμφανίζεται ο φόβος μπροστά στο άγνωστο ή, όπως έλεγε κι ο Βίλχελμ Ράιχ, “ο φόβος μπροστά στην ελευθερία”. Ένας φόβος που γρήγορα οδηγεί βέβαια στην υστερία και η οποία, με την σειρά της, οδηγεί – πού αλλού; – στον αφορισμό, τον αφορισμό της Εκκλησίας ή της αριστεράς, δεν έχει σημασία, γιατί ο αφορισμός είναι κοινό σύμπτωμα του δόγματος, του πολιτικού ή του θρησκευτικού αδιακρίτως.
Δεν είναι στο θέμα μου να μιλήσω εδώ για το αντίδοτο αυτής της τραγωδίας που προκαλούν στον κόσμο η Εκκλησία και η αριστερά παρεούλα, θα σημειώσω μόνο ότι το ισχυρό αντίδοτο υπάρχει και είναι αυτό που το πολεμούν από κοινού η θρησκεία και η ιδεολογία, με πολιτικούς δε όρους, η δεξιά ΚΑΙ η αριστερά. Όχι, δεν είναι αυτό το θέμα μου.
Θέμα μου είναι ότι, στον 21ο αιώνα, τα “εργαλεία” με τα οποία ερμηνεύουν τον κόσμο οι πολλοί (να μην πω οι περισσότεροι) τα “εργαλεία” που ερμηνεύουν τα λόγια και τις πράξεις των ανθρώπων οι παπαγάλοι, είναι για τα σκουπίδια της Ιστορίας.
Σε μια εποχή που η Επιστήμη σείεται ολόκληρη από τις νέες ανακαλύψεις, η ανθρωπότητα ολόκληρη μένει άναυδη μπροστά στις ανακαλύψεις της Επιστήμης (αφήστε στην άκρη την εξουσία, για λίγο, δείτε μόνο την Επιστήμη) το πλήθος, ο λαός και καλά, κυλιέται στη λιατσάρα σα γουρούνι, κατηγορώντας για την κατάντια του αόρατους εχθρούς ως ενόχους και αναδεικνύοντας (με την ψήφο του) αγύρτες ως σωτήρες!
Αυτό θα ήταν παράλογο, αν δεν είχε λογική εξήγηση. Και, πράγματι, έχει λογική εξήγηση. Αλλά η λογική εξήγηση ακούγεται μόνο από τους λογικούς, από τους παράλογους, όχι. Τι να κάνουμε κι εμείς; Θα την αφήσουμε να κοιμάται ήσυχη στην χρυσή λάρνακα των παραμυθιών, μέχρι ν’ αναστηθεί πεντάμορφη, όταν θα έρθει η μέρα και η ώρα.