Ένα πρωί ο Ιάσων ανέβηκε στην στέγη της καλύβας του. Έψαχνε να βρει από πού περνούσε το ανεμόβροχο κι έσταζε στο τραπέζι του. Κάπου είχαν φύγει τα κεραμίδια.
Βρήκε πράγματι ένα κεραμίδι σπασμένο.
“Πώς έσπασε το κεραμίδι;”, φώναξε από κάτω ο Μυρτιδαίος.
“Μοιάζει να έσπασε από πέτρα”, είπε ο Ιάσων.
“Α, ναι, ξέρω…”, είπε ο Μυρτιδαίος. “Εγώ φταίω. Την πέταξα για να διώξω ένα γεράκι που όρμησε στις κότες”.
“Ε, τότε, πήγαινε να βρεις ένα κεραμίδι γερό ν’ αντικαταστήσουμε το σπασμένο”, είπε ο Ιάσων.
Έφυγε ο Μυρτιδαίος, κατέβηκε ο Ιάσων, έκατσε στο πεζούλι.
Το απόγευμα ο Μυρτιδαίος έφερε το γερό κεραμίδι και πήρε τη σκάλα για ν’ ανέβει ο ίδιος να το βάλει στη θέση του. Ο Ιάσων τον σταμάτησε.
“Κάτσε λίγο”….
Έκατσε.
“Γιατί πετροβόλησες το γεράκι”;
“Μα… για να σώσω την κότα”.
“Έσωσες την κότα, έσπασες όμως το κεραμίδι”.
“Ε, ναι”…
“Θα μπορούσε να σωθεί άραγε η κότα χωρίς να σπάσει το κεραμίδι”;
“Μάλλον. Είναι πιθανό”.
“Αν όμως έσωζες την κότα, έσωζες και το κεραμίδι, θα έμενε νηστικό το γεράκι. Που μπορεί να πέθαινε από την πείνα”.
“Σωστό ακούγεται αυτό. Αλλά δεν ξέρω πού θέλεις να καταλήξεις δάσκαλε”.
“Θέλω να πω το απλούστερο: Κάθε τι που συμβαίνει, ακόμα και η επίθεση ενός γερακιού σε μια κότα, έχει πολλές διαστάσεις. Δεν τις βλέπουμε όλες. Κι αν τις βλέπουμε, δεν τις λέμε. Συμπέρασμα πρώτο: Αυτό δεν αφορά μόνο την επίθεση του γερακιού στην κότα, αλλά το φαινόμενο της ζωής στο σύνολό του. Που περιλαμβάνει κι εμάς. Έχουμε πολλές διαστάσεις. Δεν τις βλέπουμε όλες. Κι αν τις βλέπουμε, δεν τις λέμε. Συμπέρασμα δεύτερο: Κάθε τι που συμβαίνει, έχει έναν χαρακτήρα κι αυτός ο χαρακτήρας ενεργοποιεί ακριβώς το αντίθετό του. Η δράση φέρνει αντίδραση. Θέλω να πω, η επίθεση ενεργοποιεί την άμυνα. Συμπέρασμα τρίτο: Κάθε άμυνα που εκδηλώνουμε απέναντι σε μια επίθεση, μπορεί να είναι σωστή, μπορεί όμως να είναι και λάθος. Όπως, για παράδειγμα, η δική σου άμυνα που έσωσε την κότα, μπορεί να σημαίνει ότι θα μείνουν νηστικά και θα πεθάνουν τα μωρά του γερακιού στη φωλιά που περίμεναν τη μαμά τους να γυρίσει με το φαγητό τους”…
“Μιλάς για τον φυσικό νόμο, δάσκαλε. Αλλά… πώς θα μπορούσα εγώ ν’ αφήσω το γεράκι να φάει την κότα στο κοτέτσι”;
“Στο επίπεδο που ζεις τώρα, δεν θα μπορούσες. Τώρα είσαι ιδιοκτήτης ή προστάτης της κότας, άρα εχθρός του γερακιού. Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε σ’ έναν διαρκή πόλεμο”.
Ο Μυρτιδαίος συννέφιασε:
“Άρα η σοφία είναι ανέφικτη”, μουρμούρισε.
Ο Ιάσων δεν αντέδρασε. Σα να διάλεγε τις λέξεις που θα πει. Φάνηκε μάλιστα σα ν’ αλλάζει κουβέντα:
“Πες μου: Όταν είδες το γεράκι να κάνει επίθεση στο κοτέτσι… Τι ένιωσες”;
“Ένα κρύο στο στήθος”.
“Κρύο, ε; Παγωνιά”..
“Ναι”.
“Αυτό το κρύο έρχεται στο στήθος, όταν η φύση του γεγονότος που πλησιάζει, είναι μοχθηρή, αιμοβόρα, κακή, το στήθος παγώνει. Αν όμως η φύση του γεγονότος που πλησιάζει, είναι αγαθή, αθώα, καλή, εμφανίζεται – ξαφνικά πάλι – θερμότητα, το στήθος ζεσταίνεται ξαφνικά. Συμβαίνει έτσι – και συμβαίνει πέραν κάθε λογικής – επειδή τα μάτια του νου βλέπουν τις άλλες διαστάσεις, βλέπουν δηλαδή όσα δεν βλέπουν τα δύο μάτια που έχουμε στο μέτωπο. Από μόνο του αυτό θα ήταν απόδειξη ότι, εκτός από την υλική φύση, έξω μας, υπάρχει και η άυλη, μέσα μας. Που κατοικεί κάπου εκεί στο στήθος, στο ηλιακό πλέγμα”.
“Τώρα… δημιουργείς ανάγκη να κάνω μιαν άλλη ερώτηση”, είπε ο Μυρτιδαίος: “Αν το κρύο και η ζέστη πηγάζουν από την ποιότητα της αιφνίδιας σκέψης, τι θα ήταν καλό; Να σκέπτομαι τη ζωή της κότας ή του γερακιού”;
“Καλό θα ήταν”, απάντησε ο Ιάσων, “να μη σκέπτεσαι τίποτε από τα δύο. Στην φύση, το καλό και το κακό δεν διαφέρουν. Ό,τι είναι καλό για τον ένα, είναι κακό για τον άλλο. Και τούμπαλιν. Αυτό άλλωστε είναι που γεννά τον διαρκή πόλεμο, τόσο ανάμεσα στα κράτη, όσο και ανάμεσα στα φυσικά όντα. Το θέμα όμως δεν τελειώνει εδώ. Έχει συνέχεια”…
“Περιμένω να την ακούσω”, είπε ανυπόμονα ο Μυρτιδαίος.
“Όταν λέμε φύση, εννοούμε τον υλικό κόσμο. Δεν υπάρχει όμως μόνο αυτός. Ξεχνάμε συνεχώς τον άυλο κόσμο. Πρόκειται για φανερή αδυναμία του υλικού μας σώματος. Στον άυλο κόσμο ισχύουν άλλοι νόμοι. Εκεί το γεράκι και η κότα δεν χρειάζεται να τραφούν, το άυλο σώμα τους δεν χρειάζεται τροφή, άρα ο πόλεμος είναι νομοτέλεια του υλικού κόσμου, ο πόλεμος δεν θα λείψει ποτέ από τη γη, ο ανταγωνισμός επίσης. Τα γεγονότα που βιώνουμε, δεν είναι ούτε καλά, ούτε κακά. Είναι, απλά, γεγονότα. Για κάποιο λόγο μας παρέχουν εμπειρίες. Η γνώση περνάει από την εμπειρία του φυσικού κόσμου. Άρα ο σκοπός που είμαστε εδώ είναι πεντακάθαρα πνευματικός, ορίζεται και καθορίζεται από τον άυλο κόσμο μας”.
“Μ’ αυτές τις σκέψεις, θα ήθελα μία μέθοδο για να μην ξεχνάω τον πνευματικό κόσμο”, είπε ο Μυρτιδαίος. “Με προβληματίζει όμως ότι αυτό το κρύο που αισθάνθηκα στο στήθος από την επίθεση του γερακιού στην κότα, είναι το ίδιο που αισθάνομαι κάποιες φορές απέναντι σε κάποιους ανθρώπους”…
“Το αισθάνεσαι απέναντι σε όλους τους ανθρώπους”;
“Όχι. Σε κάποιους”.
“Που σημαίνει ότι, απέναντι σε άλλους, αισθάνεσαι ζέστη”.
“Ακριβώς”.
“Κι εγώ σου λέω: Αυτό το κρύο που αισθάνεσαι για τους μεν και η ζέστη που αισθάνεσαι για τους δε, σημαίνει ότι στη γη δεν κατοικούν μόνο οι κακοί, αλλά και οι καλοί. Το κακό που λένε ότι βασιλεύει, δεν ισχύει. Το καλό είναι πάντα εδώ. Είναι ακόμα εδώ. Τίποτα δε χάθηκε”.
“Αλλά πώς μπορώ να διαλέγω τους φίλους, δάσκαλε”;
“Δεν χρειάζεται να διαλέγεις τους φίλους. Όλοι οι άνθρωποι είναι φίλοι. Καλοί και κακοί. Αν όμως εννοείς με ποιον θα κάνεις παρέα και με ποιον όχι, μπορώ να σου πω μόνο τι κάνω εγώ”…
“Ναι, αυτό θέλω”.
“Θα σου πω κάτι απλό και κατανοητό: Αν αισθάνεσαι κρύο στο στήθος απέναντι σε κάποιον που πλησιάζει, να φεύγεις και να μην κοιτάς πίσω. Αν αισθάνεσαι ζέστη, να μένεις και να ξοδεύεσαι γι’ αυτόν”…
¨Κι απ’ όσα διαβάζω ή βλέπω”;
“Το ίδιο ισχύει για το βιβλίο που διάβασες ή για τη μουσική που άκουσες ή για την κινηματογραφική ταινία που είδες: Αν σε ζέστανε, είναι πράγματι έργο Τέχνης. Αν σε κρύωσε, είναι ύβρις. Ακόμα κι αν δεν είσαι ειδικός, μπορείς να μιλάς με ασφάλεια, είτε για το ένα, είτε για το άλλο”.
Σώπασαν.
Ο ήλιος βασίλευε.
“Θ’ ανέβω ν’ αντικαταστήσω το κεραμίδι που έσπασα”, είπε ο Μυρτιδαίος και πήρε τη σκάλα.
Ο Ιάσων κοίταξε προς τον ήλιο που χρύσωνε τα σύννεφα στη δύση.