Δοκίμασα όλους τους τρόπους. Μισό αιώνα τώρα δοκίμασα όλους τους τρόπους, εκτός από έναν: Τον τρόπο της απόρριψης.
Έφτασα όμως σ’ αυτό.
Μετά από αμέτρητες μεθόδους που δοκίμασα για την υπεράσπιση του λαού, έφτασα στην απόρριψη, όχι του λαού, αλλά όλων των μεθόδων.
Απορρίπτοντας δε την ίδια την απόρριψη, έφτασα στην αφωνία. Πλέον, πνίγω εν τη γενέσει της κάθε σκέψη επί του θέματος που θέλει να γραφεί.
Σαράντα χρόνια από τότε που έβγαλα το πρώτο μου βιβλίο και τριάντα χρόνια μετά από τότε που βγήκα στην (τοπική) δημοσιογραφία, αισθάνομαι την λαιμητόμο της λογοκρισίας στο σβέρκο.
Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, πρώτη φορά τώρα, αισθάνομαι ότι κινδυνεύω, αν γράψω αυτό που σκέφτομαι ή αυτό που αισθάνομαι.
Μια ετικέτα πλανάται πάνω απ’ το κεφάλι μου και περιμένει να κολλήσει σαν τσιμπούρι σε ό,τι πω, σε ό,τι γράψω.
Αν ήμουν ο μόνος που αισθανόταν έτσι, θα έψαχνα τι δεν πάει καλά μ’ εμένα. Δεν είμαι όμως. Την ίδια απειλή αισθάνεται η γνωστή συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου και την λέει στο iefimerida.gr, αν και το λέει απ’ την ανάποδη: «Δεν πρόκειται να υποχωρήσω, δεν πρόκειται να σιωπήσω».
Για να πει τέτοια κουβέντα η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου, σημαίνει ότι δέχεται επίθεση και θα σωθεί απ’ αυτήν, μόνο αν σιωπήσει.
Επίσης σημαίνει ότι αν μείνει ανυποχώρητη και συνεχίσει να γράφει, κινδυνεύει να χάσει τη ζωή της. Τη ζωή του συγγραφέα ή τη ζωή… της ζωής, δεν έχει διαφορά.
Η Σώτη αισθάνεται την ανάγκη να υποχωρήσει, αλλά λέει ΟΧΙ. Αισθάνεται την ανάγκη να σιωπήσει, αλλά λέει ΟΧΙ.
Εγώ λέω ΝΑΙ.
Αυτή είναι η διαφορά μας.
Λέω ΝΑΙ, επειδή, όσο και να μοιάζει απίστευτο, δεν κινδυνεύω από την εξουσία! Αυτή τη φορά κινδυνεύω από την… αντιεξουσία.
Το ίδιο και η Σώτη.
Το ίδιο και κάθε Σώτη.
Δεν είναι τυχαίο ότι λούφαξαν όλες οι φωνές που ξέραμε ότι υπάρχουν… Δεν είναι τυχαίο που “κατέβασαν τα μολύβια” και χάθηκαν από την πιάτσα… Είναι απόρροια της κυρίαρχης συνθήκης.
Αλλ’ αυτό είναι δέκα φορές χειρότερο….
Που σημαίνει δύο τινά: Ή έχω προσχωρήσει στην κοινωνική τάξη που κυβερνά ή γίνομαι εμπόδιο στην αντιεξουσία που θέλει να κυβερνήσει.
Το πρώτο αποκλείεται, είναι και αυταπόδεικτο, αφού μπορεί ο καθένας να δει ότι δεν απόκτησα ποτέ τίποτα, δεν έχω τίποτα, κυριολεκτώ, τίποτα.
Μένει λοιπόν μία – μόνο μία – εξήγηση: Χαλάω τη σούπα της αντιεξουσίας να γίνει εξουσία.
Ο καθένας ξέρει πως όποιος διεκδικεί την εξουσία, δεν διαφέρει καθόλου από εκείνον που θέλει να κατεδαφίσει. Μπορεί να είναι και χειρότερος.
Η αντιεξουσία είναι απέναντί μου, πλέον, δεν με κατατρέχει η εξουσία που με κατέτρεχε μια ζωή. Αυτή με κατατρέχει.
Έχω αποδείξεις γι’ αυτό που λέω, αλλά δεν θα τις παραθέσω. Εδώ θα επικαλεστώ μόνο την εμπιστοσύνη που έχετε (όσοι έχετε) στον λόγο μου. Αλλά θα σπεύσω να σημειώσω τούτο:
Δε μ’ ενδιέφερε ποτέ να γίνω εξουσία ή να μετέχω σ’ αυτήν. Για περισσότερο από μισό αιώνα, κινούμαι στον αντίποδα. Γι’ αυτό άλλωστε κι έφτασα στην απόρριψη όλων των μεθόδων υπεράσπισης του λαού που είπα στην αρχή. Αλλ’ αυτό σήμαινε μια ολική έξοδο ακόμα και από τις παρυφές της Πολιτικής, μετά δε από πολύ ψάξιμο, έφτασα στην περιοχή που είν’ έξω απ’ όλες τις ιδεολογίες και τα σχήματα που αφορούν τα κοινά, περιορίζομαι πλέον σε μια κεντρώα (θέλω να πω: συμβατική) τοποθέτηση, εντείνοντας παράλληλα την αναζήτηση που είχα ξεκινήσει νέος: Να κατανοήσω την Φύση των πραγμάτων.
“Η κατανόηση της πραγματικότητας έχει ακριβώς την ίδια δυσκολία με την κατανόηση του Θεού. Η διαπίστωση δεν καθιστά την πραγματικότητα Θεό, ούτε τον Θεό πραγματικότητα. Καθιστά όμως τον δημόσιο λόγο και την καθημερινή συμπεριφορά του ανθρώπου μυρμήγκι στην πατούσα του ελέφαντα” γράφω στον πρόλογο της ποιηματογραφίας μου με τίτλο “το Π της Ποίησης”.
“Για μένα όλα σφάλλουσι και πάσιν άνω – κάτω. / Για ‘με ξαναγεννήθηκε η φύση των πραγμάτω”, λέει ο Βιτσέντζος Κορνάρος στον “Ερωτόκριτο”.
Αυτή η Φύση των πραγμάτων είναι το κλειδί.
Ο τρέχων όμως πολιτισμός δεν ενδιαφέρεται για την Φύση που έχουν τα πράγματα. Ενδιαφέρεται για την Φύση που αυτός προσδίδει στα πράγματα.
Αυτός ο κατηχημένος πολιτισμός, ο καθοδηγούμενος, ο κατευθυνόμενος… θέλει να πείσει τον σύγχρονο άνθρωπο ότι συνιστά εξέλιξη και πρόοδο, άρα πολιτισμένος είναι όποιος ευθυγραμμίζεται και οπισθοδρομικός, ρατσιστής, φασίστας, όποιος αρνείται να υποταχθεί στα κυρίαρχα σχήματα. Ο επηρμένος αυτός πολιτισμός του καιρού μας έχει μια ετικέτα για κάθε τι που λες ή γράφεις και σου την κολλάει στο κούτελο για να σε κατατάξει στους εχθρούς. Ο ανεγκέφαλος αυτός πολιτισμός του καιρού μας δε μπορεί να κάνει χωρίς εχθρούς, χρειάζεται πάντα ένα αντίπαλο δέος για να επιβεβαιώνει την ύπαρξή του. Και, φυσικά, το κατασκευάζει.
Η Φύση των πραγμάτων όμως δεν είναι αυτή η καταθλιπτική, μαύρη, απαίσια εκδοχή των ασυνείδητων λειτουργών του υλικού πολιτισμού. Η αληθινή Φύση των πραγμάτων γίνεται αντιληπτή μέσα από την επαναγέννησή τους, μέσα δηλαδή από την αφύπνιση της συνείδησης που βλέπει τα πράγματα μέσα στη λάμψη και όχι μέσα στο σκοτάδι τους, με απλά λόγια, μέσα από την πιο πρόσφατη (αλλά και την συνεχώς ανανεούμενη) συνειδητοποίηση της πραγματικότητας, την φωτισμένη από τον έρωτα, όχι τον σωματικό, σημειωτέον, αλλά τον φτερωτό έρωτα της ύπαρξης.
Επιστρέφοντας στο σημείο εκκίνησης των συλλογισμών, εκεί που είπα ότι “δοκίμασα όλους τους τρόπους” προτού καταλήξω στην απόρριψη όλων των τρόπων, θέλω να σημειωθεί, για να κλείσω, ότι:
Υπεράσπιση του λαού δεν σημαίνει ότι υιοθετείς τα αιτήματά του, ούτε ότι αγωνίζεσαι γι’ αυτά, όπως κάνει η αριστερά. Η εκπροσώπηση του λαού από το κόμμα ενώπιον της εξουσίας, δεν διαφέρει καθόλου από την εκπροσώπηση του λαού ενώπιον του Θεού. Και στις δύο περιπτώσεις ο μεσίτης δεν διαφέρει από τον απατεώνα.
Υπεράσπιση του λαού σημαίνει ότι κατανοείς τη φύση των προβλημάτων του λαού, γιατί μόνο έτσι μπορείς να τα σηκώσεις από το σκοτάδι για να τα βγάλεις στο φως.
Αν αυτό γίνει καλά, ο λαός θα μάθει ο ίδιος τι είναι καλό γι’ αυτόν και τι είναι κακό. Κατά τ’ άλλα, όποιος και αν παριστάνει τον μεσίτη ανάμεσα στον λαό και την εκάστοτε κυβέρνηση ή ανάμεσα στον λαό και τον εκάστοτε Θεό, δεν διαφέρει σε τίποτε από τον χειρότερο δυνάστη του λαού.
Η απελευθέρωση του λαού από την εξουσία δεν θα γίνει, αν προηγουμένως δεν συντριβούν ομού το θρησκευτικό και το αντιεξουσιαστικό ιερατείο.
Αλλ’ αυτό δεν είναι δουλειά ούτε της κυβέρνησης, ούτε της αντιπολίτευσης. Αυτό είναι δουλειά των ποιητών και των συγγραφέων.
Πού βόσκουν, Ερωτόκριτε, οι ποιητές και οι συγγραφείς;