Έπιανα τους συνομιλητές μου “αδιάβαστους” κι απορούσα. Στην αρχή δεν καταλάβαινα… Όταν πρωτοεντόπισα το πρόβλημα, δεν είχα εξήγηση. Πώς είναι δυνατόν, έλεγα, στην εποχή που οι πληροφορίες ρέουν όπως έρεε μέλι και γάλα στη Γη της Επαγγελίας, πώς είναι δυνατόν να μην είναι ενημερωμένος ο κόσμος; Πώς είναι δυνατόν ν’ αγνοεί ακόμα και τα στοιχειώδη;
Δεν ήταν απλό. Είχα διαπιστώσει ότι άλλα έλεγα κι άλλα καταλάβαιναν. Έπρεπε να βρω πώς θα μιλήσω για να με καταλαβαίνουν. Κυρίως, έπρεπε να βρω πώς θα γράφω…
Το επαγγελματικό πρόβλημα που άρχισα τότε να μελετώ, έγινε ακόμα πιο περίπλοκο, όταν είδα να υψώνονται στο διαδίκτυο (λίγες στην αρχή, αμέτρητες μετά) φωνές οργής και να καταγγέλλουν ότι “το σύστημα” κρύβει τη γνώση, δεν το συμφέρει να τη δώσει στο λαό.
Με αφορούσε άμεσα το θέμα, γιατί στο “σύστημα” ταξινομούσαν πριν απ’ όλους και όλα τους δημοσιογράφους. Ήταν ολοφάνερο: Χρειαζόμουν επειγόντως την λύση του αινίγματος.
Άρχισε μετά να με τσαντίζει ένα χούι όλων των έντυπων και των ηλεκτρονικών Μέσων Ενημέρωσης που στην πρώτη τους εμφάνιση έβγαζαν διακήρυξη κι έλεγαν ότι… “εμείς θα λέμε την αλήθεια που δεν λένε οι άλλοι”. Και, βέβαια, κανείς, ποτέ, δεν έκανε κάτι διαφορετικό απ’ όσα έκαναν οι άλλοι, όλοι, πρώην κι επόμενοι…
Πριν αρχίσει το θέμα να γίνεται η καθημερινή μου φάρσα, στράφηκα στους ορισμούς της αλήθειας. Από το αναπάντητο γνωστό ερώτημα του Πιλάτου “τι έστιν Αλήθεια;”, έφτασα στην απάντηση που έδωσε ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστός τοις πάσι ως Λένιν: “Αλήθεια είναι ό,τι συμφέρει το λαό”, είπε. Που πάει να πει: Ό,τι δεν συμφέρει το λαό, είναι ψέμα.
Α, πουλάκι μου… Ώστε έτσι…
Μένει να συζητήσουμε… τι ακριβώς συμφέρει το λαό για να προσδιορίσουμε ύστερα με ασφάλεια την αλήθεια και φυσικά το ψέμα. Όμως αυτό ανήκει στις… λεπτομέρειες, λέει! Παρά το ψάξιμό μου, δεν βρήκα και πολλά επ’ αυτού…
Το βασικό πρόβλημα παρέμενε: Γιατί ο λαός δεν είναι ενημερωμένος, αν και οι πληροφορίες είναι έκθετες παντού και μ’ ένα κλικ μπορεί να βρει ο καθένας όποια πληροφορία θέλει για ό,τι θέλει;
Φαίνεται πως η σωστή απάντηση στο σωστό ερώτημα δεν είναι ποτέ εντυπωσιακή, γι’ αυτό και την προσπερνούν όλοι ως ασήμαντη. Αυτό τουλάχιστον βγαίνει από το γεγονός ότι η απάντηση σε τούτο εδώ το λογικό ερώτημα είναι απλή, πολύ απλή:
Αν και οι πληροφορίες τρέχουν απ’ τα μπατζάκια μας, ο κόσμος δεν είναι ενημερωμένος, τελεί εν αγνοία, διότι, απλά… κουράστηκε ν’ αποθηκεύει πληροφορίες! Γέμισε “ο σκληρός δίσκος” ρε παιδί μου, δεν χωράει τίποτε άλλο εκεί μέσα, ούτε χρήσιμο, ούτε άχρηστο. Οπότε το μυαλό “τά ’φτυσε”, για να χρησιμοποιήσω μια έκφραση του συρμού.
Λοιπόν, εδώ ταιριάζει μια ιστορία που δανείζομαι από το βιβλίο του Γιάννη Υφαντή “οι Μυστικοί της Ανατολής”.
Ο δάσκαλος του ζεν Ναν Ιν δέχτηκε κάποια μέρα την επίσκεψη ενός λόγιου που ήθελε να σπουδάσει το ζεν. Ο Ναν Ιν σέρβιρε τσάι. Γέμισε την κούπα του επισκέπτη και συνέχισε να ρίχνει τσάι στη γεμάτη κούπα. Ο λόγιος βλέποντας το τσάι να χύνεται έξω από την κούπα, δεν κρατήθηκε και είπε: “Δάσκαλε, η κούπα γέμισε και το τσάι χύνεται πια έξω”. “Να, σαν αυτή την κούπα είσαι κι εσύ, γεμάτος από θεωρίες και γνώμες”, είπε ο δάσκαλος, “αν δεν αδειάσεις πρώτα από αυτά που είσαι γεμάτος, πού θα μπορέσεις να βάλεις το ζεν”;
Έτσι που λες…
Τα κεφάλια των ανθρώπων είναι γεμάτα σκατά. Πού να βρει χώρο να επιβιώσει εκεί μέσα μια καλή ιδέα, μια αλήθεια, μια λύτρωση; Δεν πρέπει μόνο ν’ αδειάσουν, πρέπει να υποστούν και πλύση με ακουαφόρτε για να στανιάρουν…