Σχολιάζοντας το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου 2023, έγραψα ότι:
“Οι εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023 είναι οι τελευταίες εκλογές της μεταπολίτευσης. Το αριστερό σκηνικό καταρρέει με πάταγο. Δεν είναι μόνο το τέλος της μεταπολίτευσης που έφτασε σε κορύφωση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι το άδοξο τέλος της πνευματικής ηγεμονίας της αριστεράς. Όπερ συνεπάγεται το τέλος της εξαρτημένης από αυτήν λογοτεχνίας”.
Έγραψα αυτό και εξήγησα ότι:
“Η νέα λογοτεχνία δεν θα πέσει στην ίδια λούμπα, δεν θα διαλέξει στρατόπεδο, δεν θα μετακινηθεί από αριστερά στα δεξιά. Η νέα ποίηση και η νέα μυθιστορία θα πάει πέρα κι από τα δύο. Η νέα λογοτεχνία θα γίνει για πρώτη φορά αναρχική, ως όφειλε να είναι πάντα”.
Επίσης προσδιόρισα το ύφος και τον χαρακτήρα της νέας λογοτεχνίας:
“Μέσα από την αναρχική νέα λογοτεχνία, θα έρθουν στο προσκήνιο τα διαχρονικά έργα Τέχνης. Μαζί με αυτά και η αρχαία Ελληνική Γραμματεία. Εκείνη που παιδαγώγησε την Ευρώπη τον 15ο και τον 16ο αιώνα. Το έκαμε όμως μονοδιάστατα τότε, με τον Αριστοτέλη, αν και ξεκίνησε με τον Πλάτωνα τον οποίο δίδαξαν στην Ιταλία πρωτοποριακά οι μαθητές του (αγνώστου στους Έλληνες) Πλήθωνος. Στη νέα μακρά εποχή που ανατέλλει, η Ελλάδα, μέσα από τα Γράμματα και τις Τέχνες (όχι μέσ’ από την πολιτική) θα πιάσει από την αρχή το νήμα της Αριάδνης. Στο τραπέζι δεν θα πέσει μονάχα ο Αριστοτέλης, αλλά και ο Πλάτων. Όχι μόνο αυτοί, αλλά και ο Εμπεδοκλής και ο Ηράκλειτος και ο Πυθαγόρας και ο (άγνωστος στους Έλληνες) Απολλώνιος ο Τυαννέας”.
Την επόμενη μέρα, Τετάρτη, 24 Μαΐου 2023, σημείωσα:
“Η μόνη αληθινή και ισχυρή αντιπολίτευση στην εξουσία είναι τα Γράμματα. Και οι Τέχνες, αν είναι αστράτευτες”.
Δύο μέρες πριν (Δευτέρα, 22 Μαΐου 2023) είχα γράψει τα εξής:
“Η αλλαγή στην κοινωνία και τη χώρα, η αλλαγή στον κόσμο, δεν θα γίνει μέσω της πολιτικής, της εγχώριας ή μη, αλλά μέσω των Γραμμάτων και των Τεχνών. Ακριβώς όπως έγινε τον 15ο και 16ο αιώνα με την Αναγέννηση. Η οποία – θεμελιωμένη στην αρχαία Ελληνική Γραμματεία – πήρε από το χεράκι τη βάρβαρη τότε Ευρώπη και την οδήγησε στον σύγχρονο πολιτισμό.
Κρίσιμη λεπτομέρεια: Η Αναγέννηση δεν πήρε πουθενά την εξουσία! Σε κανένα βασίλειο.
Γιατί άραγε στην Ελλάδα θα πρέπει να πάρει τώρα την εξουσία ένα προοδευτικό κόμμα για να φέρει τάχα την αλλαγή; Και γιατί, αν δεν την πάρει, αν ηττηθεί στις εκλογές, λέτε ότι ο λαός δεν ξέρει τι του γίνεται;
Ισχυρίζομαι ότι η αλλαγή θα γίνει. Φτάνει να γραφούν εξαίσια ποιητικά έργα, τα δικά σας ποιητικά έργα. Να τυπωθούν και να κυκλοφορήσουν εξαίσια λογοτεχνικά έργα, τα δικά σας λογοτεχνικά έργα. Να παιχτούν εξαίσια θεατρικά έργα, τα δικά σας θεατρικά έργα. Να εκτεθούν σε κοινή θέα εξαίσια ζωγραφικά έργα, να γεννηθεί νέα μουσική…
Αυτά θ’ αλλάξουν τον κόσμο. Επειδή με αυτά δεν καλλιεργούνται μόνο οι φιλότεχνοι, αλλά και οι μελλοντικοί πολιτικοί. Αυτοί δηλαδή που θα πάρουν κάποια στιγμή αποφάσεις για το κοινωνικό σύνολο και χρειάζονται ένα έρμα.
Έρμα που δεν έχουν οι τωρινοί. Ούτε αυτοί που κυβερνούν, ούτε αυτοί που θέλουν να κυβερνήσουν”….
Και τελείωνα το κείμενό μου με μία επισήμανση:
“Αγαπητοί διανοούμενοι, η πολιτική έπεται της Τέχνης, ΔΕΝ προηγείται. Αφήστε λοιπόν τους πολιτικούς να κάνουν τη δουλειά τους και κάντε εσείς τη δική σας. Αφήστε και τις οιμωγές κατά μέρος. Μη λοιδορείτε το λαό που τάχα δεν ψήφισε με βάση το συμφέρον του. Με το ένστικτό του ο λαός υπερβαίνει την σοφία σας. Ότι δεν το βλέπετε, με βάζει σε υποψίες…
Δώστε το καλλιτεχνικό έργο σας στον λαό. Ήσυχα, τερπνά, με ευλάβεια. ΑΥΤΟ θα κάνει την επανάσταση. Θα την κάνει όταν εκείνος που θ’ αποφασίζει κάποτε στο μέλλον, βουλευτής ή πρωθυπουργός, θ’ αποφασίζει με βάση την συνείδηση που του διαμόρφωσε το δικό σας έργο.
Αν θα είστε στο μέλλον ένοχοι ή αθώοι, εξαρτάται από την απόφαση που θα πάρετε τώρα”.
Αυτά έγραψα μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου 2023, έτσι σχολίασα το εκλογικό αποτέλεσμα.
Θέλω εδώ να προσθέσω τα εξής:
Η λογοτεχνία μπορεί να σταθεί απέναντι στην εξουσία επαναστατικά, πολύ πιο δυναμικά εν πάση περιπτώσει από το καλύτερο κόμμα που ασκεί τον θεσμικό ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αυτό θέλει περαιτέρω ανάλυση, εκείνοι όμως που πρέπει να λάβουν το μήνυμα, δεν τη χρειάζονται.
Στον όρο “λογοτεχνία” περιλαμβάνω ειδικότερα την ποίηση, το μυθιστόρημα, το διήγημα, το παραμύθι, το θέατρο και, μην ξαφνιαστείτε, την δημοσιογραφία, την συγγραφική δημοσιογραφία (όπως την έχω ονομάσει) όχι αυτήν που νομίζετε.
Βασικό χαρακτηριστικό της λογοτεχνίας που άσκησε αποτελεσματικά τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο παρελθόν, το κάνει στο παρόν και θα το κάνει στο μέλλον, είναι η αναρχική γραφή.
Αυτή η λογοτεχνία δεν έχει σημείο αναφοράς ούτε την αριστερά, ούτε τη δεξιά, ούτε το κέντρο. Αγγίζει όμως τον λαό μέσω του συλλογικού ενστίκτου.
Πετυχημένο παράδειγμα “συγγραφικής δημοσιογραφίας” ήταν ο “αραμπάς”, ιδίως στην πρώτη τριετία της επταετούς ζωής του, αρχές της δεκαετίας του ’90.
Η αναρχική λογοτεχνία στέκεται απέναντι σε όλα τα κόμματα, απέναντι στην Εκκλησία, απέναντι σε κάθε μορφή εξουσίας, απέναντι ακόμα και στην εξουσία που έχει ο συστημικός εκδότης πάνω στον συγγραφέα. Όμως δεν προσδιορίζεται από το “απέναντι”, αλλ’ από το “είναι”, από το μοναχικό της “είναι”.
Βιώνει την διαρκή εξορία της με αξιοπρέπεια και γενναιότητα. Δεν ανεβαίνει στο βήμα να μιλήσει, μιλάει όταν τη ρωτούν, δεν έχει οντολογική ανάγκη να πείσει κανέναν.
Η αναρχική και αληθινά αντιεξουσιαστική λογοτεχνία, αγαπητοί φίλοι, έχει στην εποχή μας τον ρόλο που είχαν στην αρχαιότητα οι σοφοί και οι μύστες.