Η είδηση και η συνείδηση

Η αλήθεια είναι διάσπαρτη. Σαν τη γύρη. Δεν είναι μαζεμένη κάπου, σε ένα λουλούδι, είναι σε όλα τ’ αγριολούλουδα του αγρού.

Κι έτσι διάσπαρτη που είναι η αλήθεια, θέλει μια μέλισσα να τη μαζεύει. Σε μετάφραση αυτό, η αλήθεια δεν είναι προνόμιο κανενός. Ούτε του πολιτικού για να τη λέει, ούτε του δημοσιογράφου για να τη γράφει.

Κανείς δεν έκρυψε ποτέ την αλήθεια. Όχι γιατί δεν ήθελε να την κρύψει, αλλά γιατί δε μπορούσε. “Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον”, έλεγε μια αρχαιοελληνική παροιμία.

Κρύβεις κάτι που κατέχεις. Κάτι που δεν έχεις, κάτι που σου διαφεύγει, πώς να το κρύψεις;

Από την άλλη, κανείς δεν σου δίνει κάτι, αν δεν το ζητήσεις.

Γιατί να σου το δώσει.

Πες ότι κάποιος ξέρει κάτι. Γιατί να το πει, αν εσύ δεν το θέλεις;

Στο κάτω – κάτω της γραφής “ου τα πάντα τοις πάσι ρητά”, έλεγε ο Πυθαγόρας.

Αυτό που δε μαθαίνει ο λαός, αλλά το θέλει, είναι αυτό που δεν ψάχνει. Ποτέ δεν είναι αυτό που του έκρυψαν οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι, το σύστημα.

Το λέω, γιατί αφετηρία όλων των θεωριών συνωμοσίας είναι το τσιτάτο που λέει “μας κρύβουν την αλήθεια” ή το άλλο: “Δε μας λένε την αλήθεια τα ΜΜΕ”.

Η αλήθεια που ψάχνει ο πολίτης, δεν μεταδίδεται από κανένα Μέσο Ενημέρωσης. Όχι γιατί το Μέσο Ενημέρωσης δεν τη λέει, ούτε γιατί την κρύβει, αλλά γιατί ΔΕΝ την κατέχει.

Η αλήθεια που ψάχνει ο πολίτης και δεν τη βρίσκει, βγαίνει όπως το τσίπουρο από τα τσάμπουρα. Η πρώτη απόσταξη είναι η είδηση. Η δεύτερη απόσταξη είναι το άρθρο. Η τρίτη απόσταξη είναι το ποίημα.

Αυτή είναι η δική μου Δημοσιογραφική Σχολή. Θα την έλεγα “Σχολή των τριών αποστάξεων”.

Να επιστρέψουμε όμως στην απλότητα:

Η αλήθεια που θα ικανοποιούσε τον πολίτη, εξάγεται από την χημική ένωση που κάνουν όλα όσα λένε και γράφουν τα ΜΜΕ.

Αλλ’ αυτό είναι δουλειά του αναγνώστη, δεν είναι δουλειά του δημοσιογράφου.

Δουλειά του δημοσιογράφου είναι να δώσει την πρώτη απόσταξη του γεγονότος. Οι άλλες δύο αποστάξεις που ανέφερα, είναι προαιρετικές, ο δημοσιογράφος τις κάνει ¨για την ψυχή του παππούλη του”.

Αν όμως ο αναγνώστης δεν είναι σε θέση “να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα”, ποια στοιχεία που του δίνουν τα ΜΜΕ να συνθέσει στην κεφάλα του, ώστε να τα συνθέσει και να βρει την αλήθεια;

Ο θεατής βλέπει τις πέντε πρώτες ειδήσεις των καναλιών. Τα “ψιλά” δεν τα κοιτάει ποτέ. Στα “ψιλά” όμως είναι το ζουμί.

Κοιτάτε την ατζέντα του facebook. Το θέμα που κυριαρχεί στους φεϊσμπουκίστες είναι το πρώτο θέμα των τηλεοπτικών δελτίων της προηγούμενης βραδιάς.

Όλα τ’ άλλα θάβονται. Κι όποιος δημοσιογράφος ασχολείται μ’ αυτά, με τα “ψιλά” δηλαδή, θάβεται μαζί τους.

Μια άλλη πτυχή του ιδίου θέματος είναι τούτη:

Δε χρειάζεται να λέει την αλήθεια ένα Μέσο Ενημέρωσης. Φτάνει να υπάρχει και να λέει ό,τι μπορεί να πει.

Το μυστικό είναι να υπάρχουν πολλά Μέσα Ενημέρωσης για να λέει το καθένα ό,τι μπορεί να πει. Ακόμα και ψέματα.

Δεν ξέρετε πόσες αλήθειες βγαίνουν από τα ψέματα!

Πρέπει να είναι πολλά τα ΜΜΕ, δεν πρέπει να είναι λίγα, για να τσακώνονται μεταξύ τους.

Ναι, να τσακώνονται.

Είναι υγεία της Δημοκρατίας να τσακώνονται οι δημοσιογράφοι και τα Μέσα Ενημέρωσης μεταξύ τους.

Όταν οι δημοσιογράφοι τρώγονται μεταξύ τους, είναι ό,τι καλύτερο για τη Δημοκρατία, αυτή είναι η βασική συνθήκη της δημοσιογραφίας ΚΑΙ της Δημοκρατίας.

Κι αυτό, επειδή ΚΑΝΕΙΣ δεν είναι κάτοχος της μοναδικής αλήθειας.

Σε ποιον ανήκουν τα Μέσα Ενημέρωσης, όπου εργάζονται οι δημοσιογράφοι, δεν έχει σημασία.

Ας πούμε ότι ανήκουν στον Μαρινάκη και τον Σαββίδη.

Ε, και;

Εγώ σου λέω ότι αυτό είναι… μια χαρά!

Διότι:

Όσα ΔΕΝ λέει ο Μαρινάκης και τα Μέσα Ενημέρωσης που ελέγχει, θα τα πει ο Σαββίδης και τα Μέσα Ενημέρωσης που ελέγχει.

Η σύγκρουση μεταξύ τους, ο ανταγωνισμός τους δηλαδή, θα είναι “ζημιά τους και διαφορά μας”.

Το ανησυχητικό θα ήταν να συμφωνούν!

Βάλ’ το αυτό εις την νιοστήν, για να δεις τι εστί Δημοκρατία!

Το ιδανικό θα ήταν να είναι ιδιοκτήτης των Μέσων Ενημέρωσης ο ίδιος ο λαός. Γι’ αυτό και η δική μου πρόταση από το 2005 ακόμα ήταν να μπορούν να ιδρυθούν από τον ίδιο το Νόμο Εταιρείες Λαϊκής Βάσης για ν’ αναλάβουν την ιδιοκτησία των ΜΜΕ, ώστε αφεντικό τους να είναι ο ίδιος ο αναγνώστης, ο ίδιος ο θεατής. Θα βελτιώνονταν έτσι πολλά πράγματα, το ζήτημα όμως θα παρέμενε ίδιο: Η αλήθεια θα παρέμενε διάσπαρτη, δεν θα μπορούσε να μαζευτεί σε μια αποθήκη για να τη μεταδίδει ο δημοσιογράφος στο λαό.

Διότι, φίλε, η αλήθεια συλλέγεται από το άτομο, καθώς η μέλισσα μαζεύει τη γύρη, είπαμε.

Και για να μαζέψεις γύρη λουλουδιών, πρέπει να είσαι μέλισσα. Αν είσαι μύγα, μαζεύεις σκατό. Είτε το Μέσο Ενημέρωσης ανήκει στον Μαρινάκη, είτε στον Σαββίδη, είτε είναι συνεταιρισμός δημοσιογράφων, το ίδιο κάνει.

Είτε ως εφημερίδα ανήκεις στο κόμμα, είτε ανήκεις στον εφοπλιστή, κάνει το ίδιο, σε βεβαιώ.

Η μέλισσα και η μύγα είναι έντομα, ανήκουν στην ίδια συνομοταξία, διαφέρουν όμως όσο η μέρα με τη νύχτα.

Υπάρχει κι ένα άλλο θέμα.

Ο πολιτικός και ο δημοσιογράφος δεν είναι σε θέση να υπηρετήσει την αλήθεια. Ακόμα και να θέλει, δε μπορεί. Υπηρετεί μέρος της αλήθειας και μάλιστα εκείνο το μέρος που μοιάζει με ψέμα.

Η αλήθεια αναζητείται αμιγώς μόνο από τον στοχαστή. Αυτόν που δεν έχει πορτοφόλι, ούτε περιουσία, κυρίως όμως αυτόν που ΔΕΝ ΦΟΒΑΤΑΙ ΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ.

Ο καλός δημοσιογράφος δεν κυνηγάει την αλήθεια του γεγονότος, αλλά την ακρίβεια του γεγονότος.

Αν ο δημοσιογράφος είναι και στοχαστής, ακόμα καλύτερα. Σε κάθε περίπτωση όμως (ως προς την αλήθεια πάντα) ακόμα κι ο στοχαστής – δημοσιογράφος υστερεί.

Για να πλησιάσει την αλήθεια ο στοχαστής – δημοσιογράφος πρέπει, όπως είπαμε να είναι ποιητής. Είπα παραπάνω γιατί και πώς.

Αλλά, για να είναι ποιητής ο δημοσιογράφος, πρέπει ο αναγνώστης να αισθάνεται την ποίηση, ακόμα και όταν ΔΕΝ την καταλαβαίνει. Γιατί μονάχα ο όμοιος καταλαβαίνει τον όμοιο.

Άσε κι εκείνο το εκθαμβωτικό του Επίμαρχου (ήταν ένας ποιητής από την Κω) που έλεγε “νους ορά και νους ακούει”.

Καλή ποίηση δε, μη νομίσεις ότι είναι το ωραίο ποίημα, με τις ωραίες λέξεις και τις ωραίες παρομοιώσεις.

Όχι.

Καλή ποίηση μπορεί να είναι ένα ρεπορτάζ που καταγράφει τον τρόπο, ας πούμε, που ο Κώστας Πατρώνης έσωσε το “Ελληνίς” από την κατεδάφιση, κι αντί να γίνει πολυκατοικία, έγινε η πιο δροσερή καλοκαιριάτικη γωνιά του Αγρινίου.

Έτσι ολοκληρώνεται ο κύκλος της είδησης.

Η είδηση δεν έχει να κάνει με την αλήθεια. Η είδηση έχει να κάνει μόνο με το ψωμοτύρι που χρειάζεται ο πολίτης για να μην πεθάνει της πείνας.

Έτσι προκύπτει η “Συγγραφική Δημοσιογραφία” που λέω εγώ.

Και μη μου πείτε ότι κάνω διάλεξη για την δημοσιογραφία. Απάντηση ψάχνω στο αναπάντητο ερώτημα του Πιλάτου: “Τι έστιν αλήθεια;”.

Γράψε ένα σχόλιο...

Scroll to Top