Δεν θα δηλώσω την αιτία και την αφορμή γι’ αυτό το κείμενο. Θα πω μόνο ότι ένα τρομοκρατικό επεισόδιο που συνέβη, μου υπενθύμισε ότι είναι πολλά τα τρομοκρατικά επεισόδια που συμβαίνουν, όλα δε μαζί συνιστούν ευθεία πλέον απειλή για τη Δημοκρατία.
Κι επειδή αυτό που λέω για τη Δημοκρατία, ακούγεται ήδη εξαιρετικά τετριμμένο, θα σημειώσω ότι τα περιστατικά αυτά συνιστούν ευθεία πλέον απειλή για την Ελευθερία.
Αλλά επειδή και αυτό που λέω για την Ελευθερία, ακούγεται ακόμα πιο πολύ τετριμμένο, θα σημειώσω ότι τα περιστατικά αυτά συνιστούν ευθεία πλέον απειλή για τη ζωή.
Δεν θα ονοματίσω την αιτία αυτού του κειμένου για δύο λόγους: Πρώτον για να προστατεύσω το θύμα και, δεύτερον, για “να μη ρίξω νερό στο μύλο” του θύτη.
Δεν είναι μάλλον η καλύτερη τακτική απέναντι σε τέτοιες βαρβαρότητες, αλλά, επειδή η σωστή στάση του δημοσιογράφου ή του πολίτη απέναντί τους δεν είναι ακόμα τεκμηριωμένη, περιμένω μία θεσμική ρύθμιση που θα υποδεικνύει ή θα υπαγορεύει την στάση αυτή.
Μιλώντας για το προκείμενο λοιπόν, έχω να σημειώσω την εκτίμηση πως η δημοσιογραφία πέθανε. Τουλάχιστον με τη μορφή που την ξέραμε.
Και μην πάει το μυαλό κανενός εκεί που πήγε. Όχι, δεν εννοώ ότι δεν έχουμε καλούς ή τίμιους δημοσιογράφους, γιατί όλοι και όλα πουλήθηκαν και τα λοιπά, ούτε ισχυρίζομαι ότι δεν συμβαίνει αυτό που ο κόσμος λέει…
Όχι. Θέλω να πω κάτι άλλο. Που δεν λέγεται:
Λέω ότι οι συνθήκες για να μιλήσει κανείς ή να γράψει ελεύθερα, δεν υπάρχουν. Δεν υπάρχουν πια…
Λέω ότι, αυτή τη φορά, οι συνθήκες ελευθερίας του πολίτη δεν καταλύθηκαν από την εξουσία, αλλ’ από την αντιεξουσία.
Λέω πως η αντιεξουσία κάνει μια χαρά την κατασταλτική δουλειά της. Την κάνει καλύτερα, πολύ καλύτερα από την εξουσία.
Το λέω, επειδή πρώτη φορά στα εξήντα εφτά χρόνια της ζωής μου αισθάνομαι την ανάγκη να σιωπήσω. Να αυτολογοκριθώ. Επειδή απειλείται η ζωή μου. Αν όχι αυτή, απειλείται σίγουρα η ποιότητα της ζωής μου. Απειλείται η αξιοπρέπεια και η τιμή.
Και, αυτή τη φορά, δεν απειλείται από την εξουσία, όπως συνέβαινε πάντα.
Εδώ και ένδεκα χρόνια, από το 2011 και μετά, απειλείται από την αντιεξουσία.
Διότι η εξουσία έχει πρόσωπο. Η αντιεξουσία δεν έχει.
Χτυπάει τη νύχτα.
Χτυπάει την ώρα που κοιμάσαι.
Χτυπάει και χάνεται στο σκοτάδι από το οποίο ήρθε.
Δεν έχει καν το θάρρος να εκφραστεί επώνυμα. Δεν αντέχει καν να αναμετρηθεί μαζί σου “φάτσα μπάλα”.
Δεν διαλέγεται.
Κάποιοι παίρνουν μια απόφαση εν κρυπτώ και την εκτελούν. Χωρίς να δώσουν λόγο στο θύμα, χωρίς να δώσουν λόγο σε κανέναν. Ούτε καν στον εαυτό τους.
Βιώνουμε στο πετσί μας αυτό το πράμα και καταλήγουμε σε ένα συμπέρασμα:
Είναι λάθος η εκτίμηση ότι η δημοσιογραφία πέθανε.
Όχι, δεν πέθανε. Η δημοσιογραφία δεν θα πεθάνει.
Θα πάψει όμως να είναι άμεση και ανθρώπινη, όπως σε μεγάλο βαθμό είναι ακόμα σήμερα, θα πάψει να είναι προσωπική.
Στο μέλλον θα διεξάγεται χωρίς υπογραφή. Στη θέση του προσώπου ένα κενό.
Για λόγους προστασίας της ζωής θα πάψει να είναι επώνυμη.
Για λόγους ασφαλείας, θα εκλείψουν τα Μικρά Έντυπα και Ηλεκτρονικά Μέσα Ενημέρωσης, στη θέση τους θα έρθουν τα Μεγάλα Μέσα, όχι μόνο απρόσωπα, αλλά και απρόσιτα. Να το πεις, ανέγγιχτα.
Αυτό σημαίνει ότι η δημοσιογραφία θα φύγει από τα πολλά μικρά (και αντικρουόμενα) κέντρα που την παράγουν σήμερα πλουραλιστικά, θα συγκεντρωθεί σε ΜΙΑ απόκρυφη Ομάδα, συνομιλητή βέβαια της εξουσίας.
Όσες βόμβες και να βάλεις στα θεμέλια αυτών των απρόσωπων Μέσων, ακόμα και αν σκοτωθούν οι νυχτοφύλακες, η δύναμή τους δεν θα θιγεί, αντίθετα, κάθε φορά θα μεγαλώνει κι άλλο. Επειδή τα Μέσα αυτά θα τρέφονται από το αίμα που θα χύνει στην πόρτα τους η αντιεξουσία.
Τώρα γίνεται ολοφάνερο ποιο είναι ακριβώς το επαναστατικό έργο της αντιεξουσίας:
Να ισχυροποιήσει την εξουσία.
Να καταλύσει τη Δημοκρατία και στη θέση της να εγκαταστήσει την Ολιγαρχία.
Κι αυτό θα γίνει στο όνομα της Επανάστασης…
Γίνεται ολοφάνερο και κάτι ακόμα.
Ο Τοπικός Τύπος θα εκλείψει. Όχι γιατί χρεοκόπησε, όχι γιατί δεν ικανοποιεί τον αναγνώστη του. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι έχει τα πρωτεία στην αναγνωσιμότητα των εφημερίδων, το κοινό διαβάζει Τοπικό Τύπο περισσότερο απ’ όσο διαβάζει τον Αθηναϊκό!
Αλλά ο Τοπικός Έντυπος Τύπος θα εκλείψει γιατί είναι ο μόνος κλάδος του Τύπου, ο οποίος ΔΕ μπορεί να προστατέψει τον εαυτό του από την επίθεση του κουκουλοφόρου.
Η δράση των κουκουλοφόρων πλήττει ευθέως τα Τοπικά Μέσα Ενημέρωσης, ακόμα και όταν δεν επιτίθενται σε αυτά.
“Σιγά τα ωά”, θα πεις…
“Κάτι τρέχει στα γύφτικα”, αν ο Τοπικός Τύπος εκλείψει.
Την απάντηση σ’ αυτό δίνει ο πρώην εκδότης της τοπικής εφημερίδας Philadelphia Enquirer Terry Egger που προειδοποιεί λέγοντας ότι “ο μέσος άνθρωπος πρέπει ν’ αρχίσει να σκέφτεται πώς θα ήταν η ζωή του, αν η δημοσιογραφία δεν υπήρχε καθόλου”.
Και εξηγεί γιατί:
«Αν αποτύχει ο τοπικός Τύπος, το διακύβευμα θα είναι η ίδια η Δημοκρατία».